Przez lata w domach królowały telewizory kineskopowe CRT, które zostały następnie zastąpione przez odbiorniki HD Ready. Po nich nastała era Full HD, która powoli ustępuje już technologii 4K. Ceny atrakcyjnych telewizorów 4K stopniowo spadają i każdego roku coraz więcej osób wymienia telewizory starej generacji na nowe modele oznaczone logotypem UHD, oczekując wyraźnie lepszej jakości. Główny argument przeciwników 4K, mówiący o braku źródeł UHD, również stracił na sile. Powszechne są konsole wspierające 4K, furorę robią odtwarzacze płyt Ultra HD Blu-Ray, serwisy VOD z dostępem do materiałów on-line 4K czy odtwarzacze sieciowe plików 4K. Powiększa się również oferta telewizji cyfrowej 4K - gdy to źródło zostanie w pełni zagospodarowane, to na dobre będziemy mogli powiedzieć o nastaniu ery 4K.

Jednak wymiana telewizora na nowy wydaje się tylko pozornie prosta. Na sprawnie działające kino domowe składa się dużo więcej urządzeń, począwszy od wspomnianych źródeł, odtwarzaczy, tunerów i konsol, po okablowanie czy elementy audio, wzmacniacze lub amplitunery. Kupno telewizora 4K i dopasowanie go do posiadanych urządzeń w standardzie najczęściej Full HD może powodować liczne problemy i braki kompatybilności, zaś wymiana wszystkich elementów kina może pozbawić nas ostatnich oszczędności. Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce, kiedy korzystając z wciąż spełniającego oczekiwania telewizora Full HD zdecydujemy się na wymianę innego urządzenia z systemu na nowe, przyszłościowe i wspierające 4K.

Zatem co może nas spotkać? Najczęstszym problemem jest niezgodność protokołów HDCP, którym zabezpieczona jest większość cyfrowych sygnałów wideo. Dla sygnałów 4K@60Hz jest to HDCP 2.2, zaś dla Full HD jest HDCP w wersji 1.4. Podłączając niekompatybilne urządzenia możemy w efekcie nie otrzymać w ogóle obrazu na ekranie telewizora. Klasycznym przykładem takiej sytuacji jest wykorzystywanie rozdzielacza lub przełącznika HDMI w instalacji z urządzeniami wspierającymi różne protokoły HDCP. Rozwiązaniem problemu jest prosty konwerter FXN SX-HDCP01, podłączony przed urządzeniami z HDCP 1.4, pozwalający na konwersję HDCP 2.2 i poprawne wyświetlanie obrazu.

Podobny problem wystąpi, gdy korzystamy z rozdzielacza lub amplitunera z dwoma wyjściami HDMI, zaś odbiornikami są przykładowo projektor 1080p z HDCP 1.4 i telewizor 4K@60Hz z HDCP 2.2. Telewizor będzie wymuszał HDCP2.2, co będzie skutkowało brakiem obrazu na projektorze, który obsłuży sygnały z HDCP 1.4 w rozdzielczości do 1080p. Problem rozwiąże prosty skaler, zastosowany przed projektorem i skalujący w dół do 1080p - np. model HDV-BS11 − emulujący na wejściu HDCP 2.2 i podający do projektora sygnał z HDCP 1.4. Dzięki temu urządzenia 4k@60Hz widzą HDCP 2.2 a projektor zgodne ze swoim standardem HDCP 1.4.

Nawet w stosunkowo nowych instalacjach kina domowego najczęściej spotykane są jednak problemy z dźwiękiem. Występują szczególnie wtedy, gdy posiadamy nowy telewizor UHD, zaopatrzyliśmy się w odtwarzacz 4K, ale w dalszym ciągu posiadamy amplituner starszej generacji. Popularnym i podobnym przypadkiem jest problem z dźwiękiem, gdy posiadany amplituner wspierający nawet najnowsze kodeki dźwięku wielokanałowego DTS-HD MA, Dolby Atmos i DTS:X, ale posiadający na wyjściu HDMI maksymalną rozdzielczość 4K@30Hz z HDCP1.4. W takim przypadku nie uzyskamy obrazu na podłączonym do wyjścia telewizorze 4K@60Hz z HDR, a maksymalnie 4K@30. Jedynym rozwiązaniem jest poprowadzenie sygnału wideo i audio oddzielnie, jednak nie z wykorzystaniem rozdzielacza HDMI, a zalecanego przez specjalistów z C4i deembedera audio HDV-B11A. Urządzenie rozdzieli sygnał 4K@60Hz podając na telewizor pełne wideo 4K oraz na amplituner sygnał skalowany 1080p z HDCP 1.4, z pełnym, niezmienionym dźwiękiem 7.1 HD-Audio, z obsługą najpopularniejszych formatów włącznie. Również niektórzy producenci odtwarzaczy multimedialnych zaimplementowali tego typu rozwiązania w swoich urządzenia, tak jak w modelu Egreat A11, posiadającym dwa wyjścia HDMI. Jedno złącze wspiera 4K@60Hz, zaś drugie pozwala przesłać wyłącznie dźwięk wielokanałowy najwyższych formatów do amplitunera.

Kolejnym niedocenianym przez wielu zagadnieniem jest okablowanie. W celu przesłania sygnału wideo 4K UDH pomiędzy kompatybilnymi urządzenia potrzebny jest przewód HDMI o odpowiednich parametrach. Nawet najlepsze popularne przewody HDMI kategorii „High Speed with Ethernet” i poprzednich generacji pozwolą przesłać maksymalny strumień danych 10,2Gb/s, gdy dla pełnego sygnału wymagane są kable o przepustowości 18Gb/s. Zatem najlepiej sprawdzą się przewody z certyfikatem Premium, testowane w Autoryzowanym Centrum Testowym (ATC), z potrójnie ekranowanym kablem i konektorem oraz praktycznym złączem Snug-Tite™. To produkty amerykańskiej firmy SCP z serii 990 UHDV, rekomendowane do najbardziej wymagających instalacji. Kable występują w maksymalnej długości 6 metrów. Przy większych odległościach należy użyć kabli hybrydowych optycznych SUN 420, które pozwolą przesłać sygnał 4K na − odpowiednio − 10, 15, 20 i 30 metrów. Użycie przewodów nieprzenoszących niezbędnego pasma skutkuje najczęściej czarnym ekranem telewizora lub pojawiającymi się zanikami obrazu - zjawisko masowo występuje ostatnio u posiadaczy dekoderów satelitarnych 4K. Pamiętajmy jednak, że istotne są wszystkie parametry odtwarzanego materiału: rozdzielczość 3840x2160, częstotliwość 23, 24, 25, 50 czy 60 Hz , liczba bitów 8, 10 lub 12 oraz próbkowanie kolorów 4:4:4, 4:2:2, 4:2:0 do 4:0:0. Odpowiednio zmniejszając któryś parametrów lub ich kombinację otrzymamy niższe pasmo przenoszenia, uzyskując w efekcie obraz na telewizorze, a następnie sprawdzić, co było faktyczną przyczyną zanikania wizji. Szczegółowe informacje na temat przewodów HDMI najdziesz w artykule C4i: „Ile HDMI w HDMI?”

O tym, jak istotne są przewody HDMI 18Gb/s mogli przekonać się użytkownicy najnowszego modelu tunera satelitarnego NC+ z wyjściem HDMI 4K, w którym zastosowanie starszego typu kabli powodowało mruganie lub błędy obrazu. Po zastosowaniu kabli SCP typu 990UHVD problem znikał.

Jedną z najpopularniejszych marek odtwarzaczy multimedialnych oferujących pełne 4k@60Hz z HDR jest Egreat z rodziną urządzeń: A5, A8 i A10 i A11 wspierających odtwarzanie niemal każdego pliku wideo. Sprawdzonych źródeł gwarantujących niezawodność w odtwarzaniu wielu formatów wideo oraz audio przy zachowaniu najwyższej jakości nie ma obecnie na rynku zbyt wiele. W zakresie odtwarzaczy multimedialnych poza Egreatem zdecydowane warte uwagi są produkty HiMedia, Zidoo i Minix. Obraz o rozdzielczości UHD otrzymamy również z odtwarzaczy Ultra HD Blu-Ray, najnowszych konsoli Playstation i Xbox, czy z zaawansowanych kamer cyfrowych 4K 10bit. Systematycznie powiększa się oferta serwisów VOD jak Netflix czy operatorów satelitarnych. Jednak w dalszym ciągu ilość materiałów Ultra HD jest dość ograniczona w stosunku do standardu Full HD. Dość prostym i funkcjonalnym sposobem uzyskania sygnału 4k jest niedrogi skaler sygnałów CVBS, YPbPr, VGA, HDMI do 4K HDMI o oznaczeniu handlowym HDV-P332. Dzięki wbudowanemu systemowi redukcji szumów i zaawansowanemu procesorowi obrazu pozwoli on przekonwertować szeroki zakres sygnałów do rozdzielczości 4K gwarantując wysoką jakość. HDV-P332 pozwoli zatem obejrzeć obrazy w rozdzielczości Full HD lub niższej przeskalowane do wymagań telewizora w 4K i w efekcie w lepszej jakości obrazu.

Dla instalatorów niezbędnym urządzeniem będą emulatory EDID. W przypadku korzystania z urządzeń 4K i Full HD, jak rozdzielacze sygnału lub matryce, niezgodny EDID urządzeń może skutkować brakiem połączenia między urządzeniami, co objawi się czarnym ekranem telewizora lub informacją o niekompatybilności HDCP. Wystarczy jednak zasymulować pożądany EDID korzystając z managera EDID, jak LAN-0321, LAN-0319 lub CV-5005H (tylko sygnały FullHD). Więcej na ten temat można przeczytać w artykule „Jak rozwiązać problem z komunikacją EDID”.

Niedługo minie dekada panowania standardu Full HD, ustępującego powoli urządzeniom 4K@60Hz. Nowy standard równie długo powinien wytyczać drogę rozwoju urządzeń RTV. Jednak z uwagi na mnogość ofert różnych producentów łatwo wpaść w pułapkę wynikającą z braku kompatybilności urządzeń 4K, dlatego decydując się na wymianę elementów kina domowego warto zasięgnąć porady specjalistów.

Duży wybór profesjonalnych akcesoriów 4K można znaleźć w sklepie elektronicznym http://www.c4i.com.pl. Produkty objęte są 12-miesięczną gwarancją producenta dla firm i użytkowników prywatnych oraz 24-miesięczna rękojmią dla użytkowników prywatnych. C4i ponadto oferuje szerokie wsparcie techniczne.

Sugerowane w artykule urządzenia pozwalające rozwiązać problem niekompatybilności systemów:

• FXN SX-HDCP01 - konwerter HDCP 2.2 na 1.4
• HDV-BS11 - skaler HDMI/HDMI/HDCP 2.2 i 1.4
• HDV-B11A - deemedder audio z HDMI 4k@60Hz
• Kable SCP Premium, w szczególności przewody z rodziny SCP-990UHDV
• Odtwarzacze multimedialne Egreat (A11, A10, A8, A5)
• Skaler do 4K HDV-P332
• EDID Manager LAN-0321, LAN-0319, CV-5005H